Kleurrijk behoud van historisch meesterwerk

Bij het restaureren en onderhouden van monumenten, is het gebruik van de juiste verf van groot belang. De verf vormt in eerste instantie een barrière tegen vocht, UV-straling en atmosferische vervuiling. De bindmiddelen vormen de ruggengraat van verf en bepalen in grote mate de duurzaamheid, hechting en dampopenheid.

Er is een onderscheid tussen organische en anorganische verven, waarbij minerale verven, vaak tegen de verwachtingen in, tot de categorie van anorganische verven behoren. Minerale verven kunnen worden herkend aan hun eigenschap van verkiezelen aan de ondergrond, zonder af te bladderen. Aan de andere kant zullen organische verven plakken aan de ondergrond. Het is dus van belang rekening te houden met de samenstelling en eigenschappen van verven bij het maken van keuzes voor specifieke toepassingen.

Minerale verven (anorganisch)

Inleiding.

Kalkverf

Kalkverf is een natuurlijk product, samengesteld uit gebluste kalk, water en minerale pigmenten. Het is hierdoor een milieuvriendelijk product. Het geeft de muur een natuurlijke en minerale uitstraling met een authentiek effect. Kalk staat bekend om zijn hoge elasticiteit, waardoor het bijzonder geschikt is voor toepassingen op oude ondergronden waar enige flexibiliteit vereist is. De verhoogde pH-waarde van kalk creëert een omgeving waarin micro-organismen niet kunnen overleven, hierdoor ontstaat er minder gemakkelijk groenaanslag of schimmelvorming. Bovendien staat kalk bekend om zijn ademend vermogen. Kalkverf is echter minder weerbestendig en kan enkel op minerale ondergronden geplaatst worden.

(Sol-)Silicaatverf

Silicaatverf is ook een minerale verf die bestaat uit kaliwaterglas. Kaliwaterglas ontstaat door het versmelten van fijn gemalen kwarts met soda of kaliumzout. Wanneer silicaatverf wordt aangebracht, ondergaat het een uniek droogproces. Gedurende deze droging ondergaat het waterglas een proces van verkiezeling, waarbij het zich chemisch onlosmakelijk bindt aan de ondergrond.

Dit droogmechanisme zorgt voor een duurzame hechting aan minerale oppervlakken. De silicaatverf staat bekend om zijn ongeëvenaarde visuele effect, waarbij matte, maar tegelijkertijd heldere kleuren ontstaan. Deze kleuren brengen de ondergrond op optische wijze tot leven.

Sinds begin 2000 is er ook sol-silicaatverf beschikbaar, waarbij kiezelsol aan het waterglas wordt toegevoegd. In tegenstelling tot gewone silicaatverf kan deze variant op alle ondergronden, inclusief niet-minerale, worden toegepast. Hierdoor is sol-silicaatverf ook geschikt voor bijvoorbeeld nieuwbouwprojecten. Het is belangrijk om te benadrukken dat deze verf uitsluitend verdund mag worden met sol-silicaat bindmiddel en niet met water. Het gebruik van water bij verdunning kan namelijk leiden tot beschadiging van de verf.

Lijnolieverf

Lijnolieverf is een natuurlijke olieverf die wordt gewonnen uit de zaden van de vlasplant. Het wordt vaak toegevoegd als organisch additief aan kalkverf om de pigmentbinding en de verwerking te verbeteren. Maar het kan ook gewoon zo gebruikt worden als lijnolieverf. Deze verf wordt zeer dun aangebracht, dunner dan conventionele verven. Het is een enorm elastische verf, zelfs na uitdroging, die uitermate geschikt is voor niet maatvast houtwerk. Voor dit soort houtwerk zijn elastische producten nodig die scheurvorming van het levende materiaal tegengaan.

Niet-minerale verven (organische)

Inlieding

Siloxaanverf

Siloxaanverf is dus een organische verf. Bij siloxaanverf worden siliconenharsen toegevoegd waardoor een waterafstotende en elastische laag bestaat. Het zorgt voor een maximale weerbestendigheid en bescherming tegen vocht. De chemische reactie is iets minder intens dan bij silicaatverf maar dit verminderd wel de kans op verdichting en vernauwing van de poriën. De visuele effecten blijven wel hetzelfde. Siloxaanverf kan zowel op minerale als op niet-minerale ondergronden worden aangebracht.

Lazuren

Dit zijn dunne, transparante verven die bestaan uit olie, was of water. Ze staan bekend om hun uitgesproken levendig karakter. Ze hechten zich mechanisch aan de ondergrond en vormen dus geen filmlaag zoals dekverven. Lazuren worden voornamelijk aangebracht als houtbeschermingsmiddel om onder andere de kleur te beschermen en de natuurlijke houtnerf te accentueren. Het wordt in meerdere lagen aangebracht. Ook worden ze bijvoorbeeld gebruikt op beton, om de charme te behouden. Hier wordt best gewerkt met een carbonatatieremmende lazuur om betonrot tegen te gaan.

Hydrofuge reinigingen

Een hydrofuge, ook wel impregnering genoemd, is een transparant product dat verneveld wordt over een absorberende gevel om deze te beschermen tegen regenwater en vuil dat in de gevel dringt. Door de capillaire zuigkracht van het product worden de poriën van het oppervlak verkleind, waardoor een onzichtbare barrière ontstaat. In tegenstelling tot verf worden de poriën verkleind maar niet volledig afgesloten, waardoor de ondergrond kan blijven ademen en gemakkelijk kan drogen. Echter, wanneer de muur reeds te maken heeft met opstijgend vocht, zal dat vocht na het hydrofoberen opgesloten worden.

Het is niet direct zichtbaar wanneer deze beschermende laag verweerd is, in tegenstelling tot verf die bijvoorbeeld kan afbladderen. Daarom is er recentelijk enige weerstand ontstaan tegen hydrofuge reinigingen. Het is van groot belang dat de beschermende lagen consequent en adequaat worden onderhouden; anders kan dit meer schade aanrichten dan goed doen aan de gevel.

Advies

Het is bij monumenten belangrijk dat de juiste verf gebruikt wordt, die niet enkel voldoet aan de esthetische kenmerken, maar ook rekening houdt met de specifieke kenmerken van de ondergrond. Wij staan steeds vrijblijvend voor u klaar om onafhankelijk advies te verlenen.

Contact

De Olifant BV
Herentalsebaan 406
2160 Wommelgem

03/485 58 92
info@deOlifant.com

Advies & verkoop:

Joris Godefroit – joris@deolifant.com

Klantenboekhouding:

Joris Godefroit – joris@deolifant.com